blockchain - prawne aspekty nowych technologii

Chciałem rozwinąć wątek, który pojawił się we wpisie Agnieszki Kraińskiej na temat podmiotowości prawnej sztucznej inteligencji. Proponuję nieco odmienną perspektywę spojrzenia na ten temat. Moim zdaniem konieczność stworzenia nowych podmiotów prawa istnieje już dzisiaj, nawet niezależnie od systemów AI.

Przedstawiony w maju przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii projekt zmian w Kodeksie spółek handlowych przewiduje wprowadzenie nowego typu spółki kapitałowej – Prostej Spółki Akcyjnej (w skrócie: PSA). Projekt zebrał zarówno nieprzychylne oceny wskazujące na zbytnią obszerność regulacji i skomplikowanie przepisów, jak i opinie pozytywne, podkreślające spełnienie głównego założenia inicjatywy, którym było dostosowanie środowiska prawnego do przedsięwzięć opartych na innowacyjnych założeniach, czyli do startupów. Poniżej omawiamy tę część nowelizacji, która bezpośrednio odnosi się do nowych technologii.

O prawnych aspektach tokenów czy publicznych akcji ich zbycia (zwanych ICO lub token sales) piszemy już od dawna. Wciąż nie ma jednak jasności na temat wielu kwestii prawnych i podatkowych związanych ze zbywaniem tokenów i obrotem tokenami. Brak jest regulacji dotyczących konkretnie tej tematyki zarówno na szczeblu unijnym, jak i w Polsce. Choć stanowisko na ten temat wydał zarówno unijny nadzorca ESMA, jak i wielu krajowych regulatorów finansowych (w tym polska Komisja Nadzoru Finansowego), nie brakuje zagadnień wywołujących wiele wątpliwości zarówno po stronie blockchainowych przedsiębiorców, jak i ich doradców prawnych.

Ocena prawna danego zjawiska zawsze wymaga ustalenia stanu faktycznego. Im precyzyjniej jesteśmy w stanie opisać to, co chcemy poddać analizie prawnej, tym większa szansa na osiągnięcie kompletnych i poprawnych wniosków prawnych. To jeden z powodów, dla których praca prawnika w świecie nowych technologii jest trudnym, choć fascynującym zadaniem. W szybko zmieniającej się rzeczywistości technologicznej kluczowa jest umiejętność uchwycenia i zrozumienia najistotniejszych prawnie faktów w danych okolicznościach, przy świadomości, że mogą one dynamicznie się zmieniać.

Zbiór naszych artykułów dotyczących blockchaina, smart kontraktów, tokenów i kryptowalut złożył się na kolejny z serii Raportów Rzeczpospolitej. Pozycja obowiązkowa dla każdego, kto choć trochę interesuje się tą tematyką. Solidna baza wiedzy z punktu widzenia różnych dziedzin prawa.

Blockchain nie funkcjonuje w próżni prawnej. W zależności od zastosowań tej technologii stosowane będą różne regulacje prawne. Ponieważ blockchain często służy współpracy niezwiązanych ze sobą podmiotów, warto zastanowić się nad konsekwencjami wynikającymi z prawa konkurencji.