orzecznictwo - prawne aspekty nowych technologii

O relacji przepisów dotyczących ochrony danych osobowych i wolności wypowiedzi pisaliśmy ostatnio w kontekście prawa do bycia zapomnianym. 14 lutego 2019 r. wydany został kolejny wyrok TSUE, który dotyczy zagadnienia wpływu tzw. wyjątku dziennikarskiego na konieczność stosowania dyrektywy 95/46/WE w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych. Mimo że wyrok został wydany w stanie prawnym obowiązującym przed wejściem w życie RODO, może on być pomocny w interpretowaniu RODO co do sposobu rozumienia wpływu zasady wolności wypowiedzi na ochronę danych osobowych.

Pod koniec 2017 r. pisaliśmy o możliwości wykorzystania sztucznej inteligencji („SI”) w sektorze usług finansowych. Wskazywaliśmy, że algorytmy SI mogą być używane przez podmioty z branży finansowej np. w celu automatyzacji kontaktów z klientem i do wydawania wstępnych decyzji kredytowych. Mniej istotną kwestią wydawało się wtedy wykorzystywanie algorytmów przez organy administracji państwowej. Jednak to właśnie ten temat wzbudził wiele kontrowersji w końcówce 2018 r. z uwagi na wydanie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzeczenia dotyczącego blokady rachunku bankowego na podstawie stosunkowo niedawno wprowadzonego działu ordynacji podatkowej, która do polskiego porządku prawnego wprowadziła także STIR, tj. system teleinformatycznej izby rozliczeniowej.

Poza potencjalnie bardzo wysokimi karami administracyjnymi, które krajowe organy ochrony danych osobowych mogą nałożyć na podmioty działające niezgodnie z RODO (co miało już miejsce np. we Francji), na gruncie tego rozporządzania każda osoba, która poniosła szkodę majątkową lub niemajątkową, ma prawo uzyskać od administratora lub podmiotu przetwarzającego jej dane osobowe odszkodowanie za poniesioną szkodę. Jest to instrument, któremu poświęca się zdecydowanie mniej uwagi niż karom administracyjnym, mimo że potencjalnie może łączyć się z bardzo poważnymi konsekwencjami finansowymi.

Sędziowie Izby Cywilnej Sądu Najwyższego 15 grudnia 2017 r. rozstrzygnęli istotną kwestię dotyczącą możliwości wyboru sądu przez powoda, który ucierpiał wskutek publikacji internetowej.

Zgodnie z art. 35 k.p.c. powództwo o roszczenie z czynu niedozwolonego wytoczyć można przed sąd, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Takie brzmienie przepisu nie określa jednak, czy miejscem zdarzenia wywołującego szkodę w rozumieniu art. 35 k.p.c. jest także obszar właściwości sądu, w którego okręgu powód mógł zapoznać się z treścią publikacji internetowej.

W grudniu 2012 r. zmarła piętnastolatka, która wpadła pod pociąg w berlińskim metrze. Nie wiedząc, czy śmierć córki była samobójstwem czy nieszczęśliwym wypadkiem, jej matka postanowiła zalogować się na konto córki na Facebooku i przeczytać jej wiadomości, licząc, że to pomoże wyjaśnić sprawę.

Po nieudanych próbach odgadnięcia hasła matka zmarłej zwróciła się do Facebooka o udostępnienie danych córki i umożliwienie odczytania jej prywatnych konwersacji. Facebook odmówił dostępu do konta, które zostało przekształcone w konto „upamiętniające”. Zostało ono skutecznie zablokowane, a oś czasu służyła jako miejsce wymiany wspomnień znajomych zmarłej dziewczynki.

Sądowy nakaz blokowania dostępu do stron internetowych, z uwagi na swoją skuteczność w zwalczaniu naruszeń praw własności intelektualnej w internecie, staje się często stosowaną praktyką w wielu zagranicznych jurysdykcjach. Niedawne orzeczenie Sądu Okręgowego w Warszawie, odmawiające udzielenia zabezpieczenia w postaci zablokowania dostępu do popularnego serwisu wymiany i udostępniania plików, sugeruje, że rozwiązanie takie może być niemożliwe do zastosowania w Polsce.