Czarnecki - prawne aspekty nowych technologii

O prawnych aspektach tokenów czy publicznych akcji ich zbycia (zwanych ICO lub token sales) piszemy już od dawna. Wciąż nie ma jednak jasności na temat wielu kwestii prawnych i podatkowych związanych ze zbywaniem tokenów i obrotem tokenami. Brak jest regulacji dotyczących konkretnie tej tematyki zarówno na szczeblu unijnym, jak i w Polsce. Choć stanowisko na ten temat wydał zarówno unijny nadzorca ESMA, jak i wielu krajowych regulatorów finansowych (w tym polska Komisja Nadzoru Finansowego), nie brakuje zagadnień wywołujących wiele wątpliwości zarówno po stronie blockchainowych przedsiębiorców, jak i ich doradców prawnych.

Ocena prawna danego zjawiska zawsze wymaga ustalenia stanu faktycznego. Im precyzyjniej jesteśmy w stanie opisać to, co chcemy poddać analizie prawnej, tym większa szansa na osiągnięcie kompletnych i poprawnych wniosków prawnych. To jeden z powodów, dla których praca prawnika w świecie nowych technologii jest trudnym, choć fascynującym zadaniem. W szybko zmieniającej się rzeczywistości technologicznej kluczowa jest umiejętność uchwycenia i zrozumienia najistotniejszych prawnie faktów w danych okolicznościach, przy świadomości, że mogą one dynamicznie się zmieniać.

Kolejne zastosowania blockchaina, takie jak zdecentralizowane giełdy czy unikatowe tokeny, przynoszą nowe wyzwania prawne. Nierzadko jednak także dobrze znane przypadki użycia tej technologii wywołują ciekawe kwestie prawne, które wcześniej albo nie były podnoszone, albo z jakichś powodów pozostawały na marginesie prawniczych rozważań.

Blockchain nie funkcjonuje w próżni prawnej. W zależności od zastosowań tej technologii stosowane będą różne regulacje prawne. Ponieważ blockchain często służy współpracy niezwiązanych ze sobą podmiotów, warto zastanowić się nad konsekwencjami wynikającymi z prawa konkurencji.

Jak pisałem w artykule o blockchainowych trendach regulacyjnych w 2018 r., wiele wskazuje na to, że bieżący rok zapamiętamy jako przełomowy dla włączenia blockchaina w różne obszary regulacji. Co chwila słyszymy o nowych pomysłach lub planach instytucji publicznych w różnych państwach.

Działania prawodawców oraz regulatorów wynikają nie tylko z chęci realizacji stojących przed nimi zadań, takich jak ochrona stabilności finansowej, ochrona konsumenta i inwestora oraz przeciwdziałanie działalności przestępczej. Ustawodawcy wyraźnie dostrzegli, że rozwój blockchaina w ich jurysdykcjach może przynieść realne korzyści, takie jak wsparcie lokalnego ekosystemu innowacji, napływ kapitału czy przyciągnięcie firm i projektów technologicznych.

We wrześniu 2016 r. pisaliśmy o znaczeniu prawa Unii Europejskiej dla branży innowacji finansowych (fintech). Kilkanaście miesięcy, jakie upłynęły od tamtego czasu, to okres dalszego intensywnego rozwoju fintechu w skali globalnej.