Czarnecki - prawne aspekty nowych technologii

Zazwyczaj piaskownice regulacyjne koncentrują się na regulacjach finansowych. Nie są one jednak jedyną bolączką innowacyjnych startupów fintechowych. Bardziej kompleksowe rozwiązania, obejmujące również np. kwestie związane z ochroną danych osobowych, które dla fintechu bywają nawet istotniejsze niż ścisłe przepisy finansowe, mogłyby wysunąć Polskę do forpoczty atrakcyjnych światowych rynków wspierających fintech.

Status prawny kryptowaluty ma niezwykle istotne znaczenie nie tylko dla tzw. rynku krypto, ale również dla przyszłości rozwoju technologii blockchain. Ostatnie propozycje legislacyjne zgłoszone w Unii Europejskiej mogą sprawić, że działalność związana z blockchainem ulegnie w Europie znacznemu ograniczeniu.

Jak wiadomo, regulacje dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML) są pierwszym obszarem polskiego prawa, w którym przyjęto przepisy odnoszące się bezpośrednio do kryptowalut (oraz przynajmniej niektórych innych rodzajów kryptodóbr). Zagadnieniom tym poświęciliśmy na tym blogu wiele miejsca.

Kierunek zmian w polskim prawie dotyczących AML wynika z rozwoju globalnego podejścia do tej tematyki. Prawdopodobnie największy wpływ mają na to prace FATF (Financial Action Task Force), międzyrządowej organizacji upoważnionej do tworzenia, pomocy we wdrożeniu i monitorowaniu standardów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy, finansowaniu terroryzmu oraz finansowaniu rozprzestrzeniania broni masowego rażenia. Gdy sięgniemy do dotychczasowych publikacji FATF na ten temat, jeszcze z 2014 r. oraz 2015 r., znajdziemy w nich wzorce bezpośrednio użyte m.in. w unijnych i polskich pracach nad rewizją przepisów AML.

Dla uważnych czytelników tego bloga nie powinno być zaskoczeniem, że Unia Europejska może zająć się regulacją ICO jako metody pozyskiwania finansowania w drodze publicznej dystrybucji tokenów.

Do tej pory mieliśmy jednak do czynienia wyłącznie z rynkowymi spekulacjami na ten temat, a sama Komisja nie sygnalizowała chęci rychłego podjęcia inicjatywy legislacyjnej (np. w FinTech action plan z marca 2018 r.).

W ostatnim raporcie rocznym The Law Commission, czyli angielskiej instytucji powołanej w celu badania istniejącego prawa oraz proponowania jego reform, zapowiedziano uruchomienie specjalnego projektu mającego na celu zbadanie stosowania obecnych ram prawa angielskiego do smart kontraktów.

W ostatnim Raporcie Rzeczpospolitej, poświęconym prawnym aspektom blockchaina i jego zastosowań, w kilku słowach opisałem wyzwania, jakie technologia ta stawia dla prawa ochrony danych osobowych. Okazuje się bowiem, że blockchain przynajmniej potencjalnie podważa fundamentalne założenia i metody regulacji przyjęte w RODO.