Czarnecki - prawne aspekty nowych technologii

9 stycznia 2019 r. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA), będący kluczową instytucją dla unijnego rynku bankowego, wydał stanowisko na temat kryptoaktywów (crypto-assets). Tego samego dnia co raport EBA opublikowane zostało bliźniacze stanowisko Europejskiego Urzędu Papierów Wartościowych i Giełd (ESMA), które omawiam w równolegle opublikowanym artykule.

Raport EBA to kolejne stanowisko tej instytucji w tej sprawie. Dotychczasowe publikacje, dotyczące przede wszystkim wirtualnych walut, miały spore znaczenie dla późniejszych regulacji unijnych w tym obszarze (to EBA po raz pierwszy zaproponowała objęcie wirtualnych walut przepisami dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu (AML), co stało się faktem zarówno w UE, jak i w Polsce).

9 stycznia 2019 r. Europejski Urząd Papierów Wartościowych i Giełd (ESMA), będący kluczową instytucją dla unijnego oraz krajowych rynków finansowych, wydał stanowisko na temat kryptoaktywów (crypto-assets). To odpowiedź na oczekiwania rynku, który wciąż musi borykać się ze sporą dozą niepewności prawnej.

Jest to jak dotąd najobszerniejsze stanowisko tej instytucji w tematyce związanej z technologią blockchain oraz kryptoaktywami. Zawiera ono zarówno dość pogłębioną analizę należących do obszaru zainteresowania ESMA kwestii prawnych związanych z kryptoaktywami i ICO (Initial Coin Offerings), jak i wnioski z zakresu polityki publicznej, dotyczące pożądanej przyszłej polityki Unii Europejskiej w tym obszarze.

Do niedawna blockchain pozostawał obszarem pełnym nie tylko wątpliwości prawnych, ale wręcz białą plamą na mapie regulacji. Od paru lat obserwujemy jednak stały wzrost zainteresowania tą tematyką prawników, który znacząco przyspieszył wraz z falą ICO oraz spekulacyjnym wzrostem cen kryptoaktywów w 2017 r.

Jednymi z owoców tego rosnącego zainteresowania są coraz częstsze publikacje poświęcone rozmaitym aspektom blockchaina oraz prawa. Najnowsze pozycje książkowe w polskiej naukowej literaturze prawniczej to przede wszystkim:

Na początku 2018 r. przewidywałem, że w tym roku usłyszymy o wielu inicjatywach mających na celu przyjęcie nowych regulacji dotyczących zastosowań technologii blockchain. Sprawdźmy, czy sprawdziły się wskazane wówczas kierunki działań regulacyjnych wobec blockchaina i jego zastosowań.

Dyskusja na temat prawnego statusu tokenów, a zwłaszcza pytania, czy i kiedy token stanowi papier wartościowy lub inny instrument finansowy, wciąż nabiera tempa. Wokół niej powstaje coraz więcej projektów, które rozstrzygają tę kwestię na samym początku – uznając, że ich tokeny z założenia mają stać się papierami wartościowymi. Są to tak zwane security tokens, a akcje ich emisji bywają nazywane Security Token Offerings (STO).

Mimo że tokeny oraz ICO od wielu miesięcy stanowią rozgrzany do czerwoności temat regulacyjny, w Unii Europejskiej do tej pory nie osiągnęliśmy stanu choćby umiarkowanej pewności prawnej. Wiele finansowych organów nadzorczych państw członkowskich UE zajęło w tej sprawie stanowiska, czasem rozbudowane i pomocne, czasem dość enigmatyczne. Wszystko wskazuje na to, że niebawem do tych głosów dołączy polska KNF, w której trwają prace nad stanowiskiem w sprawie m.in. klasyfikacji prawnej tokenów. W przeciwieństwie do zwięzłego komunikatu w sprawie ICO sprzed niemal dokładnie roku ma ono dostarczyć rynkowi użytecznej wiedzy na temat interpretacji regulacyjnych organu nadzoru.