newtech.law - prawne aspekty nowych technologii

Ocena prawna danego zjawiska zawsze wymaga ustalenia stanu faktycznego. Im precyzyjniej jesteśmy w stanie opisać to, co chcemy poddać analizie prawnej, tym większa szansa na osiągnięcie kompletnych i poprawnych wniosków prawnych. To jeden z powodów, dla których praca prawnika w świecie nowych technologii jest trudnym, choć fascynującym zadaniem. W szybko zmieniającej się rzeczywistości technologicznej kluczowa jest umiejętność uchwycenia i zrozumienia najistotniejszych prawnie faktów w danych okolicznościach, przy świadomości, że mogą one dynamicznie się zmieniać.

Zbiór naszych artykułów dotyczących blockchaina, smart kontraktów, tokenów i kryptowalut złożył się na kolejny z serii Raportów Rzeczpospolitej. Pozycja obowiązkowa dla każdego, kto choć trochę interesuje się tą tematyką. Solidna baza wiedzy z punktu widzenia różnych dziedzin prawa.

Kolejne zastosowania blockchaina, takie jak zdecentralizowane giełdy czy unikatowe tokeny, przynoszą nowe wyzwania prawne. Nierzadko jednak także dobrze znane przypadki użycia tej technologii wywołują ciekawe kwestie prawne, które wcześniej albo nie były podnoszone, albo z jakichś powodów pozostawały na marginesie prawniczych rozważań.

W październiku 2017 r. obdarzony sztuczną inteligencją humanoidalny robot Sophia otrzymał obywatelstwo Arabii Saudyjskiej. W maju 2018 r. Google zaprezentował możliwości swojego produktu Google Duplex, który to system sztucznej inteligencji jest w stanie umówić telefonicznie na wizytę do fryzjera lub zamówić stolik w restauracji, wychodząc obronną ręką z telefonicznych nieporozumień oraz imitując odgłosy ludzkiej konwersacji takie jak „mhmm”. Obserwując możliwości tych robotów, prawnikowi trudno jest nie rozważać zagadnienia ewentualnej podmiotowości prawnej sztucznej inteligencji.

Blockchain nie funkcjonuje w próżni prawnej. W zależności od zastosowań tej technologii stosowane będą różne regulacje prawne. Ponieważ blockchain często służy współpracy niezwiązanych ze sobą podmiotów, warto zastanowić się nad konsekwencjami wynikającymi z prawa konkurencji.

Nowe rozporządzenie o ochronie danych osobowych wprowadza surowe kary administracyjne za jego nieprzestrzeganie. Jak jednak wiadomo, nie surowość, lecz nieuchronność kary decyduje o jej skuteczności. Choć urząd ochrony danych osobowych został wyposażony w szerokie kompetencje, ma jednak niewystarczające środki, aby z nich korzystać. Uzupełnieniem tej luki może być wbudowany w rozporządzenie mechanizm tzw. private enforcement. Pozwala on na to, aby każda osoba której dane zostały naruszone, samodzielnie dochodziła ochrony sądowej.

Mechanizm private enforcement coraz częściej uzupełnia publicznoprawny mechanizm egzekwowania przepisów regulacyjnych. Takie rozwiązanie wprowadzono ostatnio w sprawach dotyczących odpowiedzialności odszkodowawczej za naruszenie prawa konkurencji (o czym pisaliśmy tutaj). Takie rozwiązanie przewiduje także RODO.