newtech.law - prawne aspekty nowych technologii

Jak pisałem w artykule o blockchainowych trendach regulacyjnych w 2018 r., wiele wskazuje na to, że bieżący rok zapamiętamy jako przełomowy dla włączenia blockchaina w różne obszary regulacji. Co chwila słyszymy o nowych pomysłach lub planach instytucji publicznych w różnych państwach.

Działania prawodawców oraz regulatorów wynikają nie tylko z chęci realizacji stojących przed nimi zadań, takich jak ochrona stabilności finansowej, ochrona konsumenta i inwestora oraz przeciwdziałanie działalności przestępczej. Ustawodawcy wyraźnie dostrzegli, że rozwój blockchaina w ich jurysdykcjach może przynieść realne korzyści, takie jak wsparcie lokalnego ekosystemu innowacji, napływ kapitału czy przyciągnięcie firm i projektów technologicznych.

W jednym z poprzednich wpisów omawiałam możliwe rozwiązania dla problemu przypisywania algorytmom odpowiedzialności za naruszenia prawa autorskiego. Rozwiązaniem w tym zakresie zaproponowanym jakiś czas temu przez Komisję Prawną Parlamentu Europejskiego jest stworzenie tzw. osoby elektronicznej. Pozwoliłoby to przypisać odpowiedzialność za naruszenia prawa bezpośrednio algorytmowi, a nie osobom, które są za taki algorytm odpowiedzialne.

Warto jednak wskazać na rozwiązanie alternatywne, pierwotnie zaproponowane w Stanach Zjednoczonych, a następnie zanalizowane także na gruncie prawa szwajcarskiego, angielskiego i niemieckiego. Miałoby ono polegać na zastosowaniu odpowiedników polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (limited liability company w Stanach Zjednoczonych, GmbH w Niemczech) jako wehikułu prawnego do przyznania osobowości prawnej algorytmom. Wehikułem takim byłaby osoba prawna bez członków w postaci osób fizycznych, czyli tzw. memberless entity.

Zielone światło może i zostało zapalone, ale świeci dość blado. Podstawą do rozmowy o realnej możliwości spopularyzowania w Polsce samojeżdżących samochodów są przepisy wprowadzone do ustawy Prawo o ruchu drogowym (dalej: u.p.r.d.). Pozwalają one wykorzystywać drogi do prac badawczych nad samochodami autonomicznymi. Przy okazji ustawa jako pierwsza w polskim systemie prawnym definiuje pojazd autonomiczny. Zgodnie z nią jest to pojazd samochodowy, wyposażony w systemy sprawujące kontrolę nad ruchem i umożliwiające jego ruch bez ingerencji kierującego, który w każdej chwili może przejąć kontrolę nad tym pojazdem (art. 65k u.p.r.d).

Z raportów przedstawionych przez Centrum Alternatywnego Finansowania Uniwersytetu Cambridge wynika jednoznacznie, że Europa jest daleko za Stanami Zjednoczonymi czy państwami azjatyckimi pod względem rozwoju nowoczesnych usług finansowych. Widać to zwłaszcza w dziedzinie crowdfundingu – w azjatyckich państwach regionu Pacyfiku tą metodą uzyskuje się ponad 200 miliardów dolarów rocznie, a w Europie tylko ok. 8 miliardów. Zmienić ma to projekt rozporządzenia dotyczącego crowdfundingu, które ujednolici europejskie regulacje i wprowadzi instytucję paszportu europejskiego dla usługodawców prowadzących platformy crowdfundingowe.

We wrześniu 2016 r. pisaliśmy o znaczeniu prawa Unii Europejskiej dla branży innowacji finansowych (fintech). Kilkanaście miesięcy, jakie upłynęły od tamtego czasu, to okres dalszego intensywnego rozwoju fintechu w skali globalnej.

W moim ostatnim wpisie analizowałam, czy na gruncie prawa autorskiego można uznać sztuczną inteligencję za autora. Temat ten jest niezwykle ciekawy, ale nie należy zapominać, że sztuczna inteligencja może nie tylko tworzyć dzieła, które przynajmniej teoretycznie można objąć ochroną prawa autorskiego, ale także naruszać prawo autorskie przy tworzeniu własnych wytworów. Istnieją przecież takie algorytmy, które potrafią naśladować dany styl malarski lub nawet danego autora. W obliczu rozwoju technologii, która każdemu, kto ma do niej dostęp, umożliwia wyprodukowanie własnego „obrazu znanego malarza”, warto zastanowić się, czy sztuczna inteligencja może naruszyć prawo autorskie, a jeżeli nie, to kto będzie odpowiedzialny za takie naruszenie.