Wojdyło - prawne aspekty nowych technologii

Kilka ostatnich spotkań i rozmów na temat blockchaina uzmysłowiło mi, że mamy do czynienia z narastającym antagonizmem pomiędzy prawem a blockchainem.  Konflikt ten jest jednak w dużej mierze wynikiem nieporozumień, które trzeba jak najszybciej wyjaśnić.

Kryptoaktywa nadal nie mają definicji legalnej w polskim prawie. Nie oznacza to jednak, że nie mają do nich zastosowania istniejące przepisy prawa. Czasami możliwość zastosowania określonych przepisów do kryptoaktywów może być zaskoczeniem i z dużym prawdopodobieństwem nie była brana pod uwagę przez twórców określonych regulacji. Tak jest najpewniej z przepisami o funduszach własnych zawartymi w ustawie o usługach płatniczych.

Wiele osób wychodzi z założenia, że do uregulowania blockchaina należy podejść tak jak do wielu innych nowych technologii. Trzeba odpowiednio dobrze zrozumieć to nowe zjawisko i dostosować do niego tradycyjne regulacje. To założenie nie sprawdzi się w odniesieniu do blockchaina. Potrzebne jest zupełnie nowe podejście. Warto sobie to uświadomić, bo w przeciwnym razie narażamy się na szereg nieporozumień.

Każda nowa technologia znajdująca powszechne zastosowanie zmienia istniejący świat. Przeobrażenia następują niezauważalnie, lecz dogłębnie. Powstaje pytanie, jak w nowej rzeczywistości chronić rządy prawa, wartości istotne dla społeczeństwa obywatelskiego i prawa osób.

Na naszych oczach narodziła się nowa rzeczywistość gospodarcza funkcjonująca w cyberprzestrzeni. Ludzkie działania – zarówno te pozytywne, jak i negatywne – przenoszą się do przestrzeni wirtualnej, która funkcjonuje ponad granicami państw. Dlatego musimy rozwijać umiejętność stosowania znanych nam instytucji prawa w odniesieniu do nowej rzeczywistości.

Od kilku lat w naszej kancelarii działa interdyscyplinarna praktyka prawa nowych technologii. Wchodzących w jej skład prawników łączy pasja rozpoznawania zagadnień technicznych i ich wpływu na możliwość skutecznej ochrony praw obywateli i społeczeństwa obywatelskiego – a także przekonanie, że prawnicy powinni zwiększyć zainteresowanie nowymi technologiami.

Stało się. Do polskiego prawa wprowadzono oficjalnie pojęcie „blockchaina”. Odbyło się to wprawdzie niemal niezauważalnie, niemniej jednak z psychologicznego punktu widzenia mamy do czynienia z przełomowym wydarzeniem.

Mija rok od wprowadzenia do polskiego prawa cywilnego rewolucyjnych, aczkolwiek nie do końca chyba odnotowanych i docenionych zmian w zakresie formy czynności prawnych. Okrągłą rocznicę tego wydarzenia warto uczcić przywołaniem kilku przykładów, które uzmysłowią nam, z jak poważnymi zmianami mamy do czynienia.