przemysł kreatywny - prawne aspekty nowych technologii

Nerwy, gorączkowe analizy, dopracowywanie szczegółów to typowe elementy crunchu przed wypuszczeniem gry wideo na rynek. Crunch, czyli okres wzmożonej pracy, zwykle na krótko przed premierą gry, to kilkunastogodzinne dni pracy, nocki i weekendy przed komputerem, czasem skierowanie do zadań, których dotychczas się nie wykonywało. Czy pracodawca może to nakazać, a pracownik musi posłuchać?

Geoblokowanie, ogólnie rzecz ujmując, polega na ograniczaniu możliwości nabycia produktów i usług z powodu obywatelstwa lub miejsca zamieszkania potencjalnego nabywcy. Warunki dostępu do towarów lub usług lub płatności za nie są różnicowane w oparciu o kryterium geograficzne. Takie praktyki są co do zasady zakazane w UE. Czy ten zakaz ma też zastosowanie do gier?

Zainteresowanie branżą gamedev nie słabnie. Trend zwyżkowy utrzymuje się konsekwentnie od kilku lat, a rok 2021 z pewnością przyniesie kolejne wzrosty. Prognozy wskazują, że w 2023 r. wartość rynku gier przekroczy 200 mld USD. 

Warszawska giełda (GPW) umacnia się na pozycji światowego lidera pod względem liczby notowanych spółek z branży producentów gier, wyprzedza nawet giełdy w Japonii czy Korei Południowej. Rynek gier staje coraz bardziej obiecującym obszarem dla inwestorów, co widać zarówno w ilości, jak i wartości obserwowanych transakcji. Zyskuje segment gier mobilnych, dystrybucja oparta na modelu subskrypcyjnym i cloud gamingu. Jednocześnie marketing gier, przy tak wielu tytułach dostępnych na rynku, staje się trudniejszy, a znaczenia nabiera umiejętne budowanie społeczności wokół określonego tytułu.

Dostrzegając znaczenie branży gier, w zeszłym roku oddaliśmy w Państwa ręce publikację Prawo dla gamedevu, traktującą o specyfice problemów prawnych przy produkcji i wydawaniu gier. Pojawiają się jednak nowe wyzwania prawne, z którymi muszą zmierzyć się wszyscy interesariusze szeroko rozumianej branży gier. Dlatego zaczynamy kolejny cykl publikacji, w których poruszymy m.in. kwestie prawa własności intelektualnej, prawa pracy, danych osobowych i mniej oczywiste aspekty prawa karnego czy regulacyjne. Wiele miejsca poświecimy także kwestiom transakcyjnym, które mogą być przydatne zarówno dla gamedevów, jak i inwestorów.

Czasem postać w grze wywołuje skojarzenie z rzeczywistą osobą. Podobieństwo to może być celowe lub przypadkowe. Aby zagwarantować sobie bezpieczeństwo prawne, twórcy gier powinni uzyskać zgodę rzeczywistej osoby na wykorzystanie jej wizerunku. Brak takiej zgody może powodować dotkliwe konsekwencje. W tym tekście omówimy zasady wykorzystywania wizerunku rzeczywistych osób żyjących.

Czym jest wizerunek?

Wizerunek oznacza czyjąś podobiznę utrwaloną np. na rysunku, obrazie czy zdjęciu, jak również sposób, w jaki dana osoba jest postrzegana i przedstawiana. Wizerunek, wbrew obiegowej opinii, nie odnosi się wyłącznie do twarzy. Obejmuje cały szereg cech charakterystycznych danej osoby, w tym cechy naturalne (np. kształt oczu), elementy charakteryzacji czy ubioru (np. okulary, fryzura, makijaż, rekwizyt), a nawet głos, sposób poruszania się, zachowanie, gest lub charakterystyczne powiedzonka. Wizerunek danej osoby budują więc jej rozpoznawalne cechy, po których odróżniamy tę osobę od innych. Poznajecie osoby przedstawione poniżej? Na wszelki wypadek rozwiązanie podajemy w przypisie¹.

Gdy pomysł na grę wideo nabiera kształtów, ze sfery niechronionej idei przybiera chronioną formę wyrażenia, można rozważyć, jak najefektywniej chronić grę lub jej elementy przed kopiowaniem przez konkurentów. Myśląc o ochronie prawnej gry wideo, naturalnie odwołujemy się do prawa autorskiego. Jednak to nie jedyne źródło, z którego można czerpać ochronę. Warto sprawdzić, czy i w jakim zakresie warto chronić elementy gry poprzez wzór przemysłowy, patent, a  może jako tajemnicę przedsiębiorstwa.

To jedno z najczęściej zadawanych pytań. Odpowiedź zaś jest trudna i niejednoznaczna. Z jednej strony, dobry pomysł to połowa sukcesu. Z  drugiej zaś, idee są wolne i nie powinny podlegać monopolizacji¹. Przedmiotem ochrony na gruncie prawa autorskiego może być natomiast konkretny sposób wyrażenia (forma) danego pomysłu. Jednak rozgraniczenie niechronionego pomysłu od chronionego sposobu wyrażenia jest niebagatelnym wyzwaniem, w którym liczą się okoliczności danego stanu faktycznego. W pierwszej kolejności trzeba ustalić, co może być chronione w grze komputerowej, a następnie jak elementy te najlepiej ochronić.