blockchain - prawne aspekty nowych technologii

Rozmowa z Moniką A. Górską i Leną Marcinoską z praktyki własności intelektualnej kancelarii Wardyński i Wspólnicy o tym, czy blockchaina można uznać za nowe pole eksploatacji.

Newtech.law: Rozwiązania oparte na technologii blockchain dynamicznie rozwijają się w różnych sektorach gospodarki. Czy wkraczają również do sektorów kreatywnych?

Monika A. Górska: Zdecydowanie. Technologia DLT może być z powodzeniem używana do ewidencjonowania praw własności intelektualnej oraz rejestrowania transakcji dotyczących utworów. Ponadto spora część programów komputerowych powstaje obecnie z myślą o ich wykorzystywaniu właśnie do projektów funkcjonujących na blockchainie.

Newtech.law: Czy pojawienie się rozwiązań opartych na technologii blockchain rodzi jakieś problemy związane z umowami prawnoautorskimi?

Wiele osób wychodzi z założenia, że do uregulowania blockchaina należy podejść tak jak do wielu innych nowych technologii. Trzeba odpowiednio dobrze zrozumieć to nowe zjawisko i dostosować do niego tradycyjne regulacje. To założenie nie sprawdzi się w odniesieniu do blockchaina. Potrzebne jest zupełnie nowe podejście. Warto sobie to uświadomić, bo w przeciwnym razie narażamy się na szereg nieporozumień.

Szybki rozwój zdecentralizowanych giełd stwarza wyzwania dla regulatorów oraz prowokuje ważne pytania prawne.

Kluczową cechą technologii blockchain jest możliwość osiągania konsensusu w rozproszonych sieciach. Dzięki temu rejestr transakcji w sieci Bitcoina może być utrzymywany przez tysiące serwerów na świecie bez jakiejkolwiek centralnej koordynacji. Sprawia to również, że złożone transakcje gospodarcze wykonywane za pomocą smart kontraktów, np. w ramach Ethereum, mogą być zawierane i realizowane bezpośrednio między uczestnikami sieci.

Początkowo jedynym zastosowaniem technologii blockchain był Bitcoin. Ta pierwsza rzeczywiście zdecentralizowana cyfrowa waluta zapoczątkowała nurt innowacji, który wciąż nabiera prędkości. Od kilku lat prowadzi nas on od alternatywnych środków płatniczych (nasz raport z 2014 r. o kryptowalutach jest dostępny tutaj), przez smart kontrakty i DAO (nasz raport na ten temat jest dostępny tutaj), aż do – być może – rewolucji w sposobie funkcjonowania internetu.

Stało się. Do polskiego prawa wprowadzono oficjalnie pojęcie „blockchaina”. Odbyło się to wprawdzie niemal niezauważalnie, niemniej jednak z psychologicznego punktu widzenia mamy do czynienia z przełomowym wydarzeniem.

Świat technologii blockchain nie przestaje zadziwiać i fascynować. W ciągu ostatniego roku jednym z najczęściej omawianych pojęć związanych z blockchainem są tokeny.

O tokenach po raz pierwszy pisałem w tekście „Prawne aspekty Initial Coin Offerings oraz Token Crowdsales”, zawartym w raporcie o blockchainie, smart kontraktach i DAO z 2016 r. Prawne aspekty publicznego zbywania tokenów (ICO) poruszam również w tym tekście.

Przyjrzyjmy się tokenom bliżej. Spójrzmy na nie z trzech perspektyw: technologicznej, ekonomicznej i prawnej.