Polanowski - prawne aspekty nowych technologii

Przedstawiony w maju przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii projekt zmian w Kodeksie spółek handlowych przewiduje wprowadzenie nowego typu spółki kapitałowej – Prostej Spółki Akcyjnej (w skrócie: PSA). Projekt zebrał zarówno nieprzychylne oceny wskazujące na zbytnią obszerność regulacji i skomplikowanie przepisów, jak i opinie pozytywne, podkreślające spełnienie głównego założenia inicjatywy, którym było dostosowanie środowiska prawnego do przedsięwzięć opartych na innowacyjnych założeniach, czyli do startupów. Poniżej omawiamy tę część nowelizacji, która bezpośrednio odnosi się do nowych technologii.

Nowe rozporządzenie o ochronie danych osobowych wprowadza surowe kary administracyjne za jego nieprzestrzeganie. Jak jednak wiadomo, nie surowość, lecz nieuchronność kary decyduje o jej skuteczności. Choć urząd ochrony danych osobowych został wyposażony w szerokie kompetencje, ma jednak niewystarczające środki, aby z nich korzystać. Uzupełnieniem tej luki może być wbudowany w rozporządzenie mechanizm tzw. private enforcement. Pozwala on na to, aby każda osoba której dane zostały naruszone, samodzielnie dochodziła ochrony sądowej.

Mechanizm private enforcement coraz częściej uzupełnia publicznoprawny mechanizm egzekwowania przepisów regulacyjnych. Takie rozwiązanie wprowadzono ostatnio w sprawach dotyczących odpowiedzialności odszkodowawczej za naruszenie prawa konkurencji (o czym pisaliśmy tutaj). Takie rozwiązanie przewiduje także RODO.

Z raportów przedstawionych przez Centrum Alternatywnego Finansowania Uniwersytetu Cambridge wynika jednoznacznie, że Europa jest daleko za Stanami Zjednoczonymi czy państwami azjatyckimi pod względem rozwoju nowoczesnych usług finansowych. Widać to zwłaszcza w dziedzinie crowdfundingu – w azjatyckich państwach regionu Pacyfiku tą metodą uzyskuje się ponad 200 miliardów dolarów rocznie, a w Europie tylko ok. 8 miliardów. Zmienić ma to projekt rozporządzenia dotyczącego crowdfundingu, które ujednolici europejskie regulacje i wprowadzi instytucję paszportu europejskiego dla usługodawców prowadzących platformy crowdfundingowe.

Nadchodzący przełom w systemach inteligentnych algorytmów z pewnością zrewolucjonizuje całą gospodarkę w sposób porównywalny z upowszechnieniem dostępu do internetu. Rewolucja wpłynie nie tylko na szanse znalezienia pracy w zawodzie tłumacza czy kierowcy, ale również całkowicie odmieni działanie wymiaru sprawiedliwości. Potwierdzeniem tak postawionej tezy może być niedawne współzawodnictwo w przewidywaniu rozstrzygnięć sporów sądowych pomiędzy grupą prawników a algorytmem stworzonym przez angielski startup.

Ostatnie nieoficjalne doniesienia, że Estonia w ramach systemu e-Residency rozpoczęła prace nad możliwością zaoferowania swoim rezydentom kryptowaluty w ramach procedury ICO (Initial Coin Offering), zapoczątkowały dyskusje nad tym, czy kraj strefy euro może w ogóle takie działania podejmować na gruncie prawa wspólnotowego.

Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych (RODO), wchodzące w życie 25 maja 2018 r., nie jest jedyną rewolucją przygotowywaną przez Unię Europejską w zakresie ochrony prywatności. Również projekt rozporządzenia w sprawie poszanowania życia prywatnego oraz ochrony danych osobowych w łączności elektronicznej (tzw. rozporządzenie o ePrivacy) wzbudza coraz większe kontrowersje i może wpłynąć na kształt współczesnego internetu.