Regulamin konkursu

Organizator powinien sformułować regulamin konkursu, w którym dokładnie opisze zasady uczestnictwa w konkursie. Regulamin powinien określać co najmniej przedmiot konkursu (jakiego działania organizator oczekuje od uczestnika), termin i sposób zgłoszenia dzieł konkursowych, kto może wziąć udział, procedurę wyboru zwycięzcy i nagrodę, jaką ten otrzyma, ewentualnie procedurę reklamacji. Kluczowe w regulaminie jest przyrzeczenie nagrody – może być nią zawarcie umowy na realizację dzieła konkursowego lub jego rozpowszechnienie, a także rzecz lub pieniądze.

W przypadku konkursów, których tematem jest tworzenie dzieła konkursowego, w regulaminie powinny znaleźć się postanowienia dotyczące kryteriów i parametrów dzieła konkursowego (cechy, parametry techniczne), a także zapewnień dotyczących jego autorstwa. Jeżeli organizator konkursu chce wykorzystywać dzieła konkursowe, w regulaminie muszą znaleźć się stosowne postanowienia prawnoautorskie.

Prawa autorskie do dzieła konkursowego

Organizator konkursu nabywa własność oraz prawa autorskie do nagrodzonego dzieła tylko wtedy, gdy dokonał takiego zastrzeżenia w przyrzeczeniu. W takim wypadku nabycie następuje z chwilą wypłacenia nagrody (art. 921 § 3 k.c.). Jeżeli w regulaminie brak zastrzeżenia o nabyciu własności lub o nabyciu praw autorskich, organizator konkursu tych praw nie nabywa.

Przywołany przepis Kodeksu cywilnego nie wskazuje, czy nabycie praw autorskich powinno przyjąć formę pisemnej umowy. Tymczasem, ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych jednoznacznie reguluje, że przejście na inne osoby autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. W związku z tym ze względów dowodowych, a także dla uniknięcia wątpliwości co do zakresu nabycia praw przez organizatora konkursu, rekomendowane jest zawarcie umowy przeniesienia praw autorskich do dzieła konkursowego w formie pisemnej.

Nie zawsze jednak konieczne jest nabycie praw autorskich do dzieła konkursowego. Coraz częściej w regulaminach konkursu organizatorzy przewidują, że uczestnik udziela licencji na korzystanie z dzieła konkursowego. Warto przy tym pamiętać, że licencja wyłączna (podobnie jak przeniesienie majątkowych praw autorskich) wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Natomiast licencja niewyłączna może być udzielona w dowolnej formie (wystarczy zapis w regulaminie).

Na co zwrócić uwagę w regulaminie lub umowie dotyczącej dzieła konkursowego

Zarówno organizator konkursu, jak i uczestnik powinni zwrócić uwagę przede wszystkim na następujące kwestie:

1. pola (sposoby) eksploatacji dzieła konkursowego (tzw. pola eksploatacji) – wskazanie pól eksploatacji zakreśla granice korzystania z dzieła konkursowego przez organizatora konkursu, a jednocześnie wyznacza zakres przeniesienia lub udzielenia licencji przez uczestnika konkursu;
2. prawa zależne czyli możliwość modyfikowania, opracowywania dzieła konkursowego – tworzenie dzieł zależnych na podstawie dzieła konkursowego i rozporządzanie nimi wymaga zgody pierwotnego twórcy, tj. uczestnika konkursu;
3. terytorium, czas trwania licencji i zasady wypowiedzenia licencji oraz prawo do sublicencjonowania w wypadku zastrzeżenia, że uczestnik konkursu udziela licencji organizatorowi – warto pamiętać o kontrowersjach związanych z tzw. licencjami „wieczystymi”, choć w orzecznictwie widać pierwsze jaskółki dopuszczalności bezterminowych licencji;
4. autorskie prawa osobiste, które w przeciwieństwie do majątkowych praw autorskich są niezbywalne – co ważne, nabycie praw autorskich do dzieła konkursowego nie pozbawia uczestnika prawa do ochrony autorskich dóbr osobistych;
5. zagwarantowanie zgody uczestnika na wykorzystywanie wizerunku – zgodnie z prawem autorskim osoba, której wizerunek zostaje utrwalony i rozpowszechniony, musi wyrazić na to zgodę;
6. określenie prawa właściwego, szczególnie w konkursach międzynarodowych – podobnie brzmiące instytucje prawne mogą mieć całkowicie odmienne uregulowania w różnych krajach (np. „wieczysta” licencja wywodząca się i dopuszczalna w Stanach Zjednoczonych będzie kontrowersyjna w Polsce).

Wskazane powyżej zagadnienia nie wyczerpują problemów związanych z nabywaniem praw autorskich lub udzielaniem licencji w postępowaniach konkursowych. Regulamin, podobnie jak umowa, powinien być tworzony specjalnie na potrzeby konkretnego konkursu, dzieła konkursowego i potrzeb organizatora. Uczestników zaś zachęcamy do czytania regulaminów.

dr Monika A. Górska