Toczą się prace mające na celu wprowadzenie całkowicie nowego reżimu opodatkowania PIT i CIT dochodów z obrotu kryptowalutami (walutami wirtualnymi). W zakresie PIT dochody te mają być opodatkowane stawką 19% jako dochody z kapitałów pieniężnych (niezależnie od tego, czy obrót będzie mieć charakter prywatny, czy też będzie dokonywany w ramach działalności gospodarczej). W przypadku podatników CIT dochód z tego tytułu będzie klasyfikowany jako dochód z zysków kapitałowych. Nowe zasady miałyby obowiązywać od 1 stycznia 2019 r.

W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów właśnie opublikowano (23 sierpnia rano) informację, że rząd pracuje nad blokiem zmian w przepisach o podatkach podatkowych. Część z tych zmian było już sygnalizowanych przez przedstawicieli Ministerstwa Finansów wcześniej, np. w zakresie podatku od niezrealizowanych zysków kapitałowych (tzw. exit tax), korzystnego opodatkowania dochodów z praw własności intelektualnej (IP Box) czy obniżonej stawki CIT dla małych przedsiębiorców (9%).

Nowych regulacji mają się również doczekać kryptowaluty. Rząd planuje uregulować wprost opodatkowanie dochodów z tytułu obrotu kryptowalutami. Na gruncie nowych przepisów dochody te mają być opodatkowane w następujący sposób:

• w PIT – stawką 19% jako dochody z kapitałów pieniężnych (podobnie jak na przykład dochody z zbycia akcji),
• w CIT – jako dochody z zysków kapitałowych; ustawa o CIT uzależnia stawkę podatku od wielkości podatnika; stawka ta wynosi 15% w przypadku małych podatników (przychód do 1,2 mln EUR rocznie; w tym zakresie należy spodziewać się obniżki stawki do 9%) oraz 19% w pozostałych przypadkach.

Ww. reżimem mają nie być objęte podmioty, które świadczą usługi giełdy kryptowalut (wymiana kryptowaluty na inną kryptowalutę; wymiana kryptowaluty na walutę tradycyjną).

Dla przypomnienia, dotychczasowa praktyka w zakresie PIT wskazywała, że dochody z kryptowalut można opodatkować na dwa sposoby:

• jeśli obrót ma charakter prywatny, dochód ten jest klasyfikowany jako dochód z praw majątkowych i jest opodatkowany na zasadach ogólnych (skala podatkowa 18% i 32%),
• jeśli obrót jest dokonywany w ramach działalności gospodarczej, dochód ten może podlegać opodatkowaniu stawką liniową 19% (jeśli podatnik wybrał taki sposób opodatkowania) albo na zasadach ogólnych (skala podatkowa).

W CIT dochód z tego tytułu podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W obu przypadkach (PIT, CIT) wiele trudności rodzi ustalenie momentu powstania obowiązku podatkowego, tj. czy już sama wymiana jednej kryptowaluty na inną rodzi obowiązek rozliczenia podatku, czy też należy poczekać aż do momentu zamiany kryptowaluty na walutę tradycyjną albo wykorzystania kryptowaluty do nabycia określonego towaru lub usługi. Przeważający jest pierwszy pogląd, pomimo że pojawiło się co najmniej jedno orzeczenie sądu administracyjnego, w którym został zaprezentowany pogląd bardziej przyjazny podatnikom.

Jeszcze większe problemy i wątpliwości wiążą się z ustaleniem, jakimi dokumentami powinien dysponować podatnik, aby mógł rozpoznać koszt nabycia kryptowaluty jako koszt podatkowy. W tym zakresie m.in. nie jest jasne, jaką wartość dokumentacyjną mają wyciągi z kont na giełdach kryptowalut. Ta kwestia powinna być rozstrzygnięta przez ustawodawcę w nowych przepisach. Ważne jest, aby ustawodawca wziął w tym zakresie pod uwagę rzeczywistość, w jakiej dokonuje się obrót kryptowalutami, i nie wymagał od podatników dokumentów i informacji, których nie da się uzyskać albo których uzyskanie wiąże się z niewspółmiernie wysokim nakładem czasu lub kosztów.

Generalnie, biorąc pod uwagę, jak aktywni na rynku kryptowalut są polscy inwestorzy, należy pozytywnie ocenić chęć jasnego ustalenia zasad opodatkowania dochodów z obrotu kryptowalutami. Należy oczekiwać, że przepisy będą skonstruowane w sposób jasny, w szczególności w zakresie ustalania bazy kosztowej i momentu powstania obowiązku podatkowego. Szkoda, że ustawodawca nie pokusił się o bardziej korzystny lub prostszy reżim podatkowy w tym zakresie, np. przyjmując niższą stawkę podatkową czy też możliwość wybrania niskiego podatku ryczałtowego od przychodu ze zbycia kryptowalut. Takie rozwiązania mogłyby być zauważalne dla zagranicznych inwestorów z branży kryptowalut, czy szerzej całego sektora zajmującego się technologią blockchain.

Michał Nowacki