W ciągu zeszłego roku kurs Bitcoina wzrósł dwukrotnie. Osoby, które nabyły tę walutę przy istotnie niższym kursie, mogą zrealizować spore zyski. Kwestia opodatkowania dochodów z tego tytułu już od dłuższego czasu budziła wątpliwości. Niedawna zmiana klasyfikacji statystycznej czynności obrotu Bitcoinem dodatkowo zwiększyła niepewność w tym zakresie.
Czym są wirtualne waluty?
O prawnych aspektach wirtualnych walut pisaliśmy m.in. w naszym raporcie z 2014 r. Od tamtego czasu nie ukształtowała się jednak definicja legalna wirtualnych walut, nazywanych obecnie coraz częściej „cyfrowymi walutami”. To jednak prawdopodobnie wkrótce ulegnie zmianie, o czym piszemy w artykule Wirtualne waluty w projekcie ustawy o Centralnej Bazie Rachunków. Prace nad stworzeniem definicji „wirtualnych walut” trwają również na szczeblu unijnym, o czym pisaliśmy w artykułach w lipcu oraz październiku 2016 r.
Na gruncie polskich przepisów podatkowych kluczowe znaczenie ma fakt, że wirtualne waluty są legalne, co oznacza, że transakcje dokonywane z ich wykorzystaniem podlegają opodatkowaniu. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w piśmie Ministerstwa Finansów z 28 czerwca 2013 r., skierowanym do Marszałka Sejmu (nr BPS/043-30-1238/13).
Obecnie najpopularniejszą wirtualną walutą jest wprowadzony w 2009 roku Bitcoin i to do niego odnosi się większość praktyki podatkowej. Należy jednak przyjąć, że podobnie należy traktować również inne wirtualne waluty.
Jak opodatkować sprzedaż wirtualnych walut?
Podstawowym problemem pojawiającym się przy sprzedaży wirtualnych walut przez osoby fizyczne jest prawidłowe określenie źródła przychodów, do którego należy zaliczyć przychód uzyskany z tytułu takiej transakcji.
W odpowiedzi na interpelację nr 6655 (nr FN7.701.53.2016) Minister Finansów i Rozwoju wskazał, że przychody z tytułu obrotu wirtualnymi walutami powinny być zaliczane do źródła „przychody z praw majątkowych”. Taka kwalifikacja oznacza, że dochód uzyskany ze sprzedaży wirtualnych walut jest opodatkowany na zasadach ogólnych, to jest według skali podatkowej.
W naszej ocenie nie oznacza to, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą lub będące wspólnikami spółek niebędących podatnikami (np. spółka jawna), które zajmują się obrotem walutą wirtualną, nie mogą opodatkować sprzedaży wirtualnych walut podatkiem liniowym wg stawki 19%. W takim przypadku jednak działalność w zakresie obrotu walutą wirtualną powinna mieć określone cechy właściwe dla działalności gospodarczej (zorganizowanie, ciągłość, intensywność itp.). Wydaje się, że bezpieczniejsze jest obracanie wirtualnymi walutami w ramach odrębnego, dedykowanego podmiotu będącego spółką niebędącą podatnikiem. Aby zapewnić sobie możliwie daleko idące bezpieczeństwo w tym zakresie, należy jednak rozważyć uzyskanie interpretacji indywidualnej.
Już nie ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Jeszcze do końca zeszłego roku przyjmowało się, że przychody z obrotu wirtualną walutą mogą być opodatkowywane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych według stawki 3%. Taka możliwość była oparta na odpowiedniej klasyfikacji statystycznej obrotu wirtualnymi walutami PKWiU 47.00.89, którą wielokrotnie potwierdzał Główny Urząd Statystyczny.
Jednak 12 grudnia 2016 r. GUS wydał opinię interpretacyjną, w której określił nowy sposób klasyfikacji usług kupna i sprzedaży waluty Bitcoin w PKWiU, wskazując klasyfikację: „64.19.30.0 – Pozostałe pośrednictwo pieniężne, gdzie indziej niesklasyfikowane”.
Chociaż opinie interpretacyjne GUS nie są źródłem prawa, taka klasyfikacja w praktyce wyklucza możliwość opodatkowywania przychodów z tytułu sprzedaży Bitcoinów, a co za tym idzie prawdopodobnie także pozostałych wirtualnych walut ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Powyższa zmiana klasyfikacji statystycznej oznacza, że organy podatkowe prawdopodobnie będą kwestionować moc ochronną interpretacji indywidualnych, w których prawo do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych było potwierdzane w oparciu o wskazaną przez podatnika klasyfikację statystyczną PKWiU 47.00.89.